Lotnictwo – najbezpieczniejszy system transportu

Lotnictwo jest jedną z najbezpieczniejszych dziedzin transportu na świecie – stanowi niemal wzór bezpieczeństwa. Poziom zarządzania bezpieczeństwem w tym sektorze jest na równi z takimi branżami, jak elektrownie atomowe – wszystko jest starannie sprawdzane, monitorowane i certyfikowane. Po tragicznych wypadkach – takich jak ostatnia katastrofa F-16 – standardowa procedura przewiduje dokładną weryfikację każdej funkcji, każdej decyzji, każdego słowa wypowiedzianego przez pilotów i kontrolerów. Podczas dochodzenia bada się jak przebiegał manewr, jakie działania podejmował pilot, jak pracował kontroler ruchu lotniczego, kogo ewentualnie wspierał na wieży kontroli. Wszystkie te elementy są poddawane szczegółowej analizie mającej na celu wyjaśnienie przyczyn zdarzenia – czy były to przyczyny bezpośrednie, czy też pośrednie. Państwowa Komisja Badania Wypadków Lotniczych (PKWLL) wyda po takim dochodzeniu zalecenia bezpieczeństwa, które mają na celu wyeliminowanie podobnych zdarzeń w przyszłości. W Polsce od ponad 20 lat wśród pokazów lotniczych, lotnictwa sportowego i pikników lotniczych odnotowano dotychczas 11 ofiar śmiertelnych – w tym zarówno polskich, jak i zagranicznych pilotów. Po każdym incydencie, niezależnie od jego charakteru, przeprowadzane jest szczegółowe badanie przyczyn.

– Pod uwagę bierze się błąd pilotów, błędy kontrolerów, a także czynniki zewnętrzne i losowe. Ważne jest, aby nie oceniać kierunku od razu z punktu widzenia winy, lecz stosować zasadę „jazz culture” – czyli sprawiedliwego, rzetelnego zbadania sytuacji, zadawania pytań „dlaczego” i poznania pełnego obrazu zdarzenia – powiedział serwisowi eNewsroom.pl Janusz Janiszewski, ekspert lotniczy, Forum Ekspertów Ad Rem. – Na tej podstawie wypracowuje się działania mitygujące i poprawiające system bezpieczeństwa, które mają na celu minimalizację ryzyka w przyszłości. Tak samo jest w przypadku katastrofy F-16 – oprócz ustalenia przyczyn kluczowa jest analiza tego, co można poprawić w procedurach, systemach nadzoru i szkoleniach. Obecnie w Polsce działa 47 maszyn, które stale wspierają bezpieczeństwo narodowe i przestrzeń powietrzną – ich głównym zadaniem jest zabezpieczenie wysokiego poziomu gotowości i bezpieczeństwa zarówno na kraju, jak i w ramach Unii Europejskiej. Podsumowując, lotnictwo jako system opiera się na ścisłym nadzorze, analizach i ciągłym doskonaleniu. Każdy incydent, choć tragiczny, staje się okazją do wyciągania wniosków, które zapobiegną podobnym zdarzeniom w przyszłości. Ważnym elementem tego systemu są ludzkie błędy – ale dzięki odpowiednim procedurom i analizom ich wpływ można ograniczyć do minimum. W tym tkwi siła i przyszłość lotnictwa: w ciągłym dążeniu do doskonałości, transparentności i pełnej odpowiedzialności za bezpieczeństwo wszystkich operacji – tłumaczy Janusz Janiszewski.