Czy nanomateriały są bezpieczne?

Pracownia Toksykologii Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego od kilku lat zajmuje się problematyką oceny toksyczności różnego rodzaju nanomateriałów. Obecnie realizowany jest projekt dotyczący oceny in vitro aktywności biologicznej wybranych nanostrukturalnych cząstek stałych – jako potencjalnych czynników zaburzających funkcjonowanie układu hormonalnego. Jest to obszar mało rozpoznany w badaniach naukowych, a identyfikacja i ocena substancji endokrynnych ma ogromny wymiar społeczny i ekonomiczny. Zaburzenia w jego funkcjonowaniu układu hormonalnego przekładają się na wiele chorób, w tym nowotworowych i metabolicznych (jak cukrzyca, czy otyłość), a także związanych z reprodukcją. Projekt jest realizowany w ramach V etapu programu wieloletniego „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy" (finansowanego w latach 2020-2022 w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju), koordynowanego przez Centralny Instytut Ochrony Pracy – Państwowy Instytut Badawczy. Zakres realizowanego projektu - poza badaniami toksykologicznymi - obejmuje takżedziałania na rzecz zwiększania świadomości zagrożeń związanych z narażeniem na nanomateriały oraz dostarczenie narzędzi do oceny i ograniczania ryzyka zawodowego osób, które z nanomateriałami mają kontakt w pracy.

– Rola naszego instytutu jest dwukierunkowa. W ramach badań naukowych prowadzimy badania doświadczalne dotyczące oceny toksyczności nanomateriałów. Obecnie prowadzimy badania in vitro oceny wybranych nanostrukturalnych cząstek stałych, jako potencjalnych czynników zaburzających działanie układu hormonalnego – powiedziała serwisowi eNewsroom dr Lidia Zapór, kierownik Pracowni Toksykologii Centralnego Instytutu Ochrony Pracy – Państwowego Instytutu Badawczego. – Drugim nurtem naszej aktywności są działania na rzecz zwiększania świadomości zagrożeń związanych z narażeniem na nanomateriały. Z uwagi na fakt, że proces oceny toksykologicznej każdej substancji jest długotrwały i musi obejmować wiele aspektów toksyczności, uznaje się, że wiedza na temat zagrożeń, jakie mogą powodować nanomateriały ciągle jest jeszcze niewystarczająca. Dlatego w przypadku pracy z nanomateriałami promowane jest podejście zapobiegawcze i stosowanie tzw. „zasady ostrożności” – czyli po prostu podejmowanie działań na rzecz zabezpieczania pracownika przed możliwym ich szkodliwym wpływem. Dlatego też w ramach projektu opracowujemy materiały informacyjne, zalecenia do oceny i ograniczania ryzyka zawodowego, które przedstawiciele przedsiębiorstw mogą wykorzystywać w procesie kształtowania bezpiecznych warunków pracy – informuje dr Lidia Zapór.